Metabolizma; vücudun temelde var olan ihtiyaçlarını giderebilmesi için yakmakta olduğu enerji seviyesidir. Metabolizmanın hızlı veya yavaş olması kişinin kilo durumunu doğrudan etkiler. Beslenmede yer alan gıdalar ve hareketlilik miktarı metabolizmanın hızının belirleyicisidir. Metabolizmanın hızı; erkek bireylerde, yoğun çalışan kişilerde, çocuklarda, proteinlere ağırlık verilerek yapılan beslenmede nispeten daha yüksek olacaktır.
Metabolizme Hızını Etkileyen Konular
Kişinin yaşı metabolizmanın hızı konusunda belirleyicidir. 15 ile 30 yaş arasında metabolizma nispeten hızlı çalışır. 30 yaşını geçtikten sonra metabolizma hızı yavaşlar. Kadınlar menapoza girdiklerinde metabolizma yeniden hızlanacaktır. Ergenlik dönemine giren kişilerin ve hamile kadınların metabolizma hızlarında artış gözlemlenir. Kişinin cinsiyeti metabolizmanın hızı açısından belirleyicidir. Kadınlarda kas oranı erkeklere göre daha düşüktür. Bu nedenle kadın bireyler daha az enerji harcar. Yaradılıştan gelen bu durum yüzünden erkeklerin metabolizmaları daha hızlı çalışmaktadır. Metabolizmanın çalışma düzeninde genetik aktarımların da etkisi olabilir. Sürekli uygulanan diyetler, kilo alma ve verme süreçlerinin sıklıkla yaşanması da metabolizma hızında sorunlara neden olabilir. Troit bezlerinin hızlı çalışıyor olması metabolizmanın da hızlı çalışmasını sağlar. Tiroid bezlerinde yaşanan sorunlar ve yavaşlıklar, metabolizmanın da yavaş çalışmasına nedendir. Kişinin vücudunun belli düzeyin üzerinde insülin ve kortizon salgılaması da metabolizmada yavaşlamalara neden olmaktadır. Aşırı karbonhidrat tüketimi de olumsuz etki yapacaktır. Sıcak havalarda metabolizmanın çalışması hızlanır ve soğuk kış zamanlarında ise yavaşlamaktadır.
Metabolizmayı Hızlandırmak İçin Yöntemler
Metabolizmanın kişinin çabası ile hızlanması mümkündür. Vücutta su kaybı yaşanması metabolizmanın yavaşlamasına neden olur. Bu nedenle günlük olarak en az 3 litre su tüketilmelidir. Asla öğün atlanmamalıdır. Ara öğünlere yer verilmeli ve sık ama az yemek yenmelidir. Karabiber ve pul biber gibi baharatlar yemeklerde ağırlıklı olarak kullanılmalıdır. Bu sayede metabolizmada yüzde 20 civarında bir hızlanma yaratılabilir. Egzersizler hayatın parçası haline getirilmelidir. Bol yürüyüş ve aktivite yapılmalıdır. Öğünler mutlaka dengeli olmalıdır. Yemeklerden sonra kısa yürüyüşler yapılmalıdır. Kış aylarında özellikle yavaşlayan metabolizmanın yeniden hızlanması için günlük hareket miktarı arttırılmalıdır. Günde 3 fincan kadar kahve içilmelidir. Türk kahvesi tercih edilmelidir. Şekersiz olarak tüketilmelidir. Gün içerisinde yeşil çay bolca tüketilmelidir. Akupunktur uygulamaların da metabolizma hızına olumlu etkilerinin olduğu tespit edilmiştir.
